In mijn werk als intercedent en interim recruiter en nu als trainer van onder andere sollicitatietrainingen hoor ik regelmatig de vraag van mensen die op zoek zijn naar een andere baan: wat wil de selecteur aan de andere kant van de tafel zien en horen? Welke vragen gaan zij stellen en hoe moet ik daar op antwoorden? Let daarbij op deze gevaarlijke gewoontes:
Gevaarlijke gewoonte 1: je aanpassen aan de ander
Mijn vraag daarop is altijd: wat wil JIJ dat zij van jou weten, wie wil JIJ laten zien?
Want als je je gaat aanpassen aan wat jij DENKT dat de ander wil weten dan wordt het daadwerkelijk zweten geblazen tijdens een gesprek.
Gevaarlijke gewoonte 2: jezelf beter voordoen of te bescheiden zijn
Een andere gedachte die vaak wordt uitgesproken is: ik laat daar niet het achterste van mijn tong zien, ik moet me beter voor doen, net iets meer aandikken, of juist iets weglaten. Want stel je voor dat ze er tijdens een gesprek achter komen hoe het ECHT zit bij mij.
Stel je voor … dat je aangenomen wordt o.b.v. een aangedikt verhaal, of gezwegen hebt over iets wat jij niet leuk vindt of zo lastig vindt dat het je vooral alleen maar heel veel energie kost. En nu mag jij gaan doen waarvan zij denken dat jij daar heel erg goed in bent … En jij wordt doodongelukkig, want nu moet je die ROL die je had aangenomen tijdens het gesprek daadwerkelijk dag in dag uit blijven spelen.
Nu zeg ik niet: leg vooral je hele hebben en houden op tafel. Jij kiest zelf wat je wel en (nog) niet wil zeggen en laten zien. Maar denk daarbij vooral: wat helpt mij om de baan te krijgen die echt bij MIJ past. En wat moet ik daarvoor van mezelf laten zien, wat moet de ander dan vooral van mij weten.
Gevaarlijke gewoonte 3: de waterlinie optrekken
Op Wikipedia wordt de volgende definitie gegeven van een waterlinie:
Een waterlinie is een serie van defensieve werken die gedekt zijn door geïnundeerde gebieden. In Nederland bleek het onder water laten lopen van gebieden een goede manier om de vijand tegen te houden. – Wikipedia
En voor diegenen die net als ik niet weten wat geïnundeerd betekent: “doelbewust onder water zetten”
In de loop van de jaren ben ik gaan ontdekken dat we ons tijdens sollicitatiegesprekken en ook tijdens allerlei andere gesprekken die plaatsvinden als we ergens werken ons denken te moeten wapenen tegen wat de ander mogelijk van ons zou kunnen denken. Doelbewust onze echte ik onder water zetten.
We trekken de waterlinie op en houden datgene verborgen wat we het liefst zouden doen, waar we daadwerkelijk goed in zijn, wie wij diep van binnen echt zijn. Maar ook waar we minder goed in zijn, waar we eigenlijk een hekel aan hebben en waar we wel wat hulp bij zouden kunnen gebruiken.
Gevaarlijke gewoonte 4: de verantwoordelijkheid voor het vinden van jouw droombaan bij een ander leggen
De waterlinie optrekken, of een masker opzetten, is dus vooral bedoeld om je te verdedigen! Bij verdedigen ga je uit van het feit dat de ander aan zet is. Je legt daarmee dus eigenlijk de verantwoordelijkheid bij de ander.
Op het moment dat je tijdens een sollicitatiegesprek of een gesprek met je leidinggevende de waterlinie optrekt, het gevoel hebt je te moeten weren tegen het oordeel van de ander, laat je weinig van jezelf zien. Neem je geen verantwoordelijkheid voor wat jij zelf echt wil. En daarmee loop je de kans op het vinden van jouw droombaan of het leveren van jouw unieke bijdrage mis.
Iedereen is uniek. Jij dus ook!
Dood en doodzonde. Ik geloof namelijk dat een ieder van ons iets unieks heeft bij te dragen. Waar je ook vandaan komt, ongeacht je opleiding, leeftijd, geslacht etc.
Dat dit ook ontzettend spannend is, zal ik als laatste ontkennen!
Brene Brown begint haar boek “De Kracht van Kwetsbaarheid” met een passage van de toespraak van Theodore Roosevelt, vooral bekend als
“De man in de arena” (waarbij je uiteraard ook vrouw kunt lezen):
“Het is niet de criticus die telt; niet degene die ons erop wijst waarom de sterke man struikelt, of wat de man van de daad beter had kunnen doen.
De eer komt toe aan de man die daadwerkelijk in de arena staat, zijn gezicht besmeurd met stof, zweet en bloed; die zich kranig weert; die fouten maakt en keer op keer tekortschiet, omdat dat nu eenmaal onvermijdelijk is;
Die desondanks toch probeert iets te bereiken; die groot enthousiasme en grote toewijding kent; die zich helemaal geeft voor de goede zaak (lees het vinden van jouw droombaan, het inzetten van jouw kwaliteiten);
Die, als het meezit, uiteindelijk de triomf van een grootse verrichting proeft, en die, als het tegenzit en als hij faalt, in elk geval grote moed heeft getoond …”
Jezelf zijn
Als je de waterlinie laat zakken, laat zien wie jij echt bent, wat jouw kwaliteiten zijn en wat jij bij te dragen hebt dan kan dat enorm kwetsbaar voelen. Alsof je midden in die arena staat. En de garantie dat je nooit zult falen, nooit afgewezen zult worden, krijg je niet. Maar wanneer je dat risico niet neemt, garandeer ik je dat je iets heel kostbaars misloopt: jezelf zijn en doen wat jij te doen hebt hier in deze wereld.
En al deze woorden schrijf ik niet alleen voor jullie, maar bovenal voor mezelf. Pas geleden nog bevond ik mij in mijn eigen arena. Als spreker tijdens een themadag van het NIP (Nederlands Instituut voor Psychologen).
Het gevoel van kwetsbaarheid, van totaal naakt staan in die arena is niet afgelopen nu die themadag voorbij is. Met het ‘blootgeven’ van deze blog aan het NIP en nu ook aan jullie, voelt net zo kwetsbaar en spannend.
En toch kies ik ervoor mezelf op die manier te laten zien. Want in combinatie met het kwetsbare gevoel ervaar ik tegelijkertijd ook een enorme vrijheid. En ben ik in staat te doen wat ik te doen heb: de wereld wakker schudden dat we alles mogen zijn wie wij zijn, met al onze kwaliteiten en tekortkomingen.
Ik kies ervoor een wereld te creëren waarin ik alles mag zijn wie ik ben. En daarmee geef ik anderen de vrijheid dat ook te zijn.
