Ver-gelijk-waardigheid

Onszelf vergelijken met anderen is al zo oud als de weg naar Rome. Ik denk dat bijvoorbeeld een historisch figuur als Napoleon zich ook vergeleek met andere keizers en vorsten. En het dan beter wilde doen, bijvoorbeeld meer landen veroveren, dan zij. Op zich niets mis mee. Het kan je net een zetje geven om wat beter je best te doen en ‘the extra mile’ te gaan om je doelen na te streven.

Vergelijken met anderen

Anno nu vind ik dat onszelf vergelijken met anderen wel erg de boventoon voert. Naast de published media krijg je nu ook via social media een overkill aan informatie en prikkels. Het stelt je in staat jezelf continu te vergelijken, op ieder gebied. Hoe gezond je eet, hoe slank je bent, of je een leuk sociaal leven hebt, de juiste festivals bezoekt etc. etc. Hoezeer ik social media ook waardeer, het wakkert deze situatie aan waarin je jezelf continu meet aan anderen en jezelf beoordeelt. Bewust of onbewust. Nu bedoel ik niet dat dit te wijten is aan social media, want degenen die ik ken die hier niet aan doen, vergelijken zichzelf net zo goed. We kennen immers toch allemaal wel dat stemmetje in ons hoofd: “dit moet ik gewoon (aan) kunnen, dit kan iedereen” of “die en die heeft het pas echt goed voor elkaar” of een simpelweg “dat wil ik ook” “of zelfs beter”. Ik weet niet hoe jullie dit ervaren, maar ik vind dit best vermoeiend. Hoeveel energie lekt er wel niet weg door onszelf zoveel te toetsen aan anderen? En dan het gevoel te krijgen dat je het ‘ook zo moet doen’. Ook al past dat misschien wel niet bij jou.

Ranken

Het impliceert ook dat je jezelf dan in vergelijking met anderen gaat ‘ranken’. Doe jij het beter of slechter dan die ander(en)? Het ellendige daarvan vind ik dat dit je niet een gevoel van gelijkwaardigheid bezorgt – verre van, het woord zegt het al (ver – (van) gelijken). Het maakt dat je je daarna minder voelt dan die ander, jezelf kleiner maakt. Of het tegenovergestelde gebeurt, dat je je groter maakt; er als het ware ‘boven gaat staan’. Te herkennen aan een (vaak misplaatst) gevoel van minachting of afkeuring. Ik merk bij mezelf dat het ’t meest de kop op steekt bij mij als ik onzeker ben. Twijfel of ik het wel goed doe, of ik wel de juiste weg insla, de juiste keuzes maak. Meestal is dit gevoel de moeite waard verder te onderzoeken. En vaak is het aanleiding om iets te veranderen in mijn leven.

Geen energielek

En natuurlijk kan het daarbij helpen om te kijken hoe anderen het doen, je te meten aan anderen als het ware. En tegelijk pleit ik ervoor om dit meer te doseren. Zodat het geen energielek hoeft te zijn. Zodat ik, in plaats van externe factoren te laten bepalen wat ik moet doen, meer van mezelf uit kan gaan. Mezelf centraal kan stellen. En niet de ‘ruis’ van anderen. Uiteindelijk ben ik zelf toch degene die het beste weet wat belangrijk voor me is. Waar ik bang voor ben, wat ik wil bereiken, wat me echt raakt & waar ik van droom in het leven.

Ladekast

Ook bij de mensen die ik coach en train merk ik dat zij de antwoorden over het algemeen niet vinden bij de mensen om zich heen of in de media, maar – hoe cliché – bij zichzelf. Een deelnemer vergeleek zichzelf laatst met een ladekast. In al die laatjes zitten kenmerken van hemzelf en het ene laatje is bekender en vertrouwder dan een ander, dat nog wat meer onontgonnen terrein is. In het traject wat we doorlopen help ik hem de laatjes te ontdekken die nog onderbelicht zijn gebleven. Beide in het volste vertrouwen dat daar de antwoorden op zijn vragen te vinden zijn. En ik vind het inspirerend. Inspirerend hoe toegewijd hij is nu - eind vijftig - de juiste keuzes te maken voor zichzelf. Uit bepaalde vastgeroeste patronen te stappen en z’n eigen overtuigingen te onderzoeken. Hoe fijn moet het zijn als je de energie die je normaal gesproken stopt in het vergelijken met anderen, volledig aan jezelf kunt wijden? Dan kun je pas echt grote stappen maken in je eigen ontwikkeling. Bovendien hoef je je niet meer of minder te voelen ten opzichte van anderen, maar gewoon gelijkwaardig. Niet inferieur en niet superieur maar gewoon gelijk. Tevens een stuk aardiger een milder naar jezelf. En meestal ben je dat dan ook richting anderen. Wel een stuk rustiger zo..